බුද්ධාගමේ අභිවුර්දිය පිණිස එසා මහත් වාදයක් කොට අනල්ප උපකාරයක් කල වාගීශ්වර මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ස්ථවීර මහා ස්වාමින්වහන්සේද සහ උන්වහන්සේට ඒ පිණිස විශේස ආධාරෝපකාර කල ත්‍රිපිටක වාගීශ්වරාචාර්ය සිප්කදුවේ ශ්‍රී සුමංගලාභිධාන නායක ස්ථවීර ස්වාමින්වහන්සේද, සාසන වන්සාලන්කාර කවිධර විනයාචරිය වැලිගම ශ්‍රී සුමංගලාභිධාන නායක ස්ථවීර ස්වාමින්වහන්සේද, පානදුරේ ගුණරතන ස්ථවීර ස්වාමින්වහන්සේද, ප්‍රධාන දායක මුලික මහතුන්වන කොරනේලිස් ප්‍රේරා කරුණාරත්න මහත්මයද පී. ජෙරමියෙස් දියෙස් මහත්මයද එම අසස්ද්රුෂ වාස භූමියද සිහිපත්වීමට සුදුසු යමක් කිරීම වර්තමාන කාලික බෞද්ධ ජනයාගේ බලවත් යුතුකමෙකි.
මෙම විවාද පොතෙන් පිටපත් දහස් ගණනක් 1874 රේ අවුරුද්දේ මුද්‍රණය කරව ලක්වැසි මහජනයා අතර විසුරුවා හරින ලද නමුත් වර්තමාන කාලයෙහි ඒ වුවමනාවූ බොහෝ දෙනෙකුට සොයා ගැනීම දුෂ්කරව තිබේ.
එම පාඩුව පිරිමැසීමට හා කියනලද සත්කෘත්යයන් සඳහා වියදම් කිරීමට මහත් මුදලක් ඔනෑ කරන හෙයින් මෙම පොත විකිණීමෙන් ලැබෙන ලාභ මුදලද එකී මුදල් සන්ක්‍යාවට එකතු කිරීමට අදහස් කොට දෙවෙනිවර මින් පිටපත් 2000 ක් අප සමිතිය විසින් මුද්‍රණය කරන ලද්ද්දේය.
මෙම පොත පළමුවර මුද්‍රණය කිරීමේදී යොදා තිබෙන සඥාපණයෙහි වාද කතාව ඇසීම පිණිස බෞද්ධ ලබ්ධිකයෝ හත් අට දාහක් පමණද (විවාදය අවසානවූ දින දස දාහක් පමණද) ක්‍රිස්තු ලබ්ධිකයෝ සිය ගණනක් පමණද පැමිණි බව කියා තිබේ.
තවද බෞද්ධ පක්ෂයට සිප්කදුවේ ශ්‍රී සුමංගලාභිධාන නායක ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, රත්මලානේ ධම්මලන්කාරභිධාන නායක ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, බුලත්ගම සිරි සුමනතිස්ස ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, වැලිගම ශ්‍රී සුමංගලාභිධාන නායක ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, වස්කඩුවේ පවර නිරුක්තිකාචාර්ය මහා විභුති නායක ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, පොතුවිල ඉන්දජෝති ස්ථවිරයනන් වහන්සේද, කොග්ගල සිරි සංඝතිස්ස ස්ථවිර ස්වාමින් වහන්සේද, තලහෙනේ අමරමෝලි ස්ථවිර ස්වාමින් වහන්සේද, මුල්ලේරියාවේ ගුණරතන ස්ථවිර ස්වාමින් වහන්සේද, මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ස්ථවිර ස්වාමින් වහන්සේද, යනාදී සියක් නමක් පමණ සියම් අමරපුර දෛනිකායික ස්ථවිර ස්වාමින් වහන්සේලා පැමිණ හුන් බව ප්‍රකාශ කර තිබේ.
ක්‍රිස්තියානු පක්ෂයේ ප්‍රධානියෝ වශයෙන් දාවිත් ද සිල්වා, ඇස්. ලන්ඩන් ,ආර්. ටැබ් , ඇස්. කෝල්ස්, සී. ජයසිංහ, පී. රුද්‍රිගෝ ආදී පාදිලිවරුද, සිරිමාන්න ආදී කතිසේරුවරු කීප දෙනෙක්ද, හුනුපොල නිලමේද, ස්ටේපල් දොස්තර තැනද, ජයසිංහ පෙරකදෝරු තැනද, සුසෙව් ද සොයිසා මුදලි තුමන් ආදී වැදගත් මහතුන්ද පැමිණ සිටියෝ යයි කියා තිබේ. මෙම දෙපක්ෂයෙන් බෞද්ධ පක්ෂයට මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ස්වාමින් වහන්සේද ක්‍රිස්තියානි පක්ෂයට දාවිත් ද සිල්වා පාදිලි උන්නාන්සේ සහ සිරිමාන්න කතිසේරු තැනත් කතා කල බව කියා තිබෙනවාත් හැර කිසි කලකොලාහලයක් නැතිව යහපත් ලෙස විවාදය කරන්නට යෙදුනු බවද කියා තිබේ.
1873 අගෝස්තු මස 26 වෙනි දින උදේ 8-9 දක්වා දාවිත් ද සිල්වා පාදිලි උන්නාන්සේ විසින් පටිච්ච සමුප්පන්න ධර්මයට දෝෂාරෝපනය කිරීම වශයෙන් හා මනුෂ්‍යයන්ගෙන් පරලොවට යන “ආත්මයක් නැති උගන්වා තිබෙන බෞද්ධ මතය මිත්‍යය” යි ප්‍රකාශ කිරීම් වශයෙන්ද කරන ලද කථාවට පු. භ. 9-10 දක්වා මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ස්වාමින්වහන්සේ විසින් පිළිතුරු දී යලිත් ක්‍රිස්තියානින්ගේ දෙවියෝ (යෙහෝවා වහන්සේ ) ඉර්ශ්‍යවන්තවුද, දිව්‍යඥාන රහිතවුද, සියලු බලය නැත්තාවුද, භය සුලුවුද, පිළිකුල් කටයුතු ද්‍රව්‍යයන්හි ගිජුවුද කෙනෙක් බව හේතු සහිතව පෙන්වා කථාවක් කරන ලදී.අගෝස්තු මස 26 වෙනි දිනම අ. භා. 3-4 දක්වා දාවිත් ද සිල්වා පාදිලි උන්නාන්සේ ගුණානන්ද ස්වාමින්වහන්සේ ගේ කතාවේ කරුණු කීපයකට ප්‍රත්‍යුත්තර වශයෙන් කථාවක් කිරීම සහ පටිච්ච සමුප්පාද ධර්මය සම්භන්ධව තම මුලාවූ අදහසම නැවත ගෙන හැර පා කථා කිරීමද, 4-5 දක්වා ගුණානන්ද ස්වාමින්වහන්සේ තම පළමුවෙනි පැයේදී “Jesus God” යන වචනය සඳහා අසන ලද ප්‍රශ්නවල ක්‍රිස්තියානි පක්ෂයෙන් පිළිතුරු නුදුන් බවද, “තවනාමෝ පවිත්තෝ හොතු” යයි තිබෙන පාලි වාසගම් කැබැල්ල බයිබලයේ බුරුම පොතෙන් උපුටා සිල්වා පාදිලි උන්නාන්සේ “ග්‍රන්ථ සේකරය” ට ඇතුලත් කිරීමේදී තමන් පාලි භාෂාව උගතෙක් නම් මෙහි විද්‍යමානවූ දෝෂ හරි නොගස්ස නොයොදන බවද, සිල්වා පාදිලි උන්නාන්සේ විසින් පාලි භාෂාව නිසිලෙස නොදැනුම හේතු කොට ගෙන ආකූල කරගන්නා ලද පටිච්ච සමුප්පාද ධර්මයෙහි සංක්ෂේප විස්තරයක් සහිත සත්වයන්ගේ චුති ප්‍රතිසන්ධි වන පරිදිද, ක්‍රිස්තු ලබ්ධියෙහි දොස් දක්වා තවත් කරුණුද ප්‍රකාශ කරන ලදී.
P.A.Peiris
James Dias
මොහොට්ටිවත්තේ ගුනනද ස්වාමින්වහන්සේ ආදී උතුමන් සිහිපත් වීම පිලිබඳ කෘත්‍ය සාධක සමිතියේ ලේකම්වරු වම්හ.
1903 ඔක්තෝම්බර් මස 30 වෙනි දින
පානදුරේ දීය
Panadura Wadaya 